Sáng ngày gà gáy o o
Lợn kêu inh ỏi vỡ bờ điếc tai
Con công rụt cổ khoe tài
Xòe đôi cánh đẹp múa bài tầm vông
Gà nòi hùng khí bừng bừng
Thấy con gà chọi mổ lưng chào mào
Thằng bờm vác chổi dơ cao
Gà con thảng thốt rúc vào đụn rơm
Vịt bầu xua lũ đàn con
Lội sông tắm mát còn hơn giãi dầu
Chó nằm gầm chạn gâu gâu
Mèo đi bắt chuột đồng sâu chưa về
Vện vàng ra dậu hăm he
Ruộng không đồng vắng mày về qua đây
Ông ra bắt cả nhà mày
Vặt lông làm cỗ tiệc bày đuốc hoa!
Ngựa Ô cắt cỏ đường xa
Để con lợn béo, đàn gà thả rong
Chuột kêu chút chít trong phòng
Mèo con hoảng sợ chạy xông ra vườn
Mẹ mèo tức giận xót thương
Bày mưu tính kế tìm đường tấn công
Con trâu bừa cuốc ngoài đồng
Mải đi ăn cỗ nhà nông được mùa
Bò nằm ủ rũ sớm trưa
Nhai đi nhai lại cỏ chua nước phèn
Tơ tằm dệt cửi thâu đêm
Đèn khêu hai ngọn cũng mềm thoi đưa
Sớm ngày canh cánh chợ trưa
Mạ non thóc giống biết nhờ cậy ai.
Sợ con quạ ác mỏ dài
Sớm hôm rình rập vuốt dài móng cong
Cái cò cái vạc cái nông
Ba con khố rách mày công con nào?
Mày về cắm cổ bùn ao
Để tao nộp cả ruộng sào ao mương
Mai mày sắm sửa hòm rương
Để tao làm giỗ thắp hương cúng mày
Gà cùng ăn quẫn cối xay
Dây thun móc họng chết quay một đời!
"Con cóc là cậu ông trời
Hễ ai đánh nó thì trời đánh cho"*
Cáo chồn nằm ngáy kho kho
Chim kêu vượn hót làm trò giúp vui
Cà kê chén chú chén tôi
Say sưa thù tạc đất trời ngả nghiêng
Có con dê béo tham tiền
Vào rừng kéo cựa bò điên húc đầu
Voi ngà chúa tể rừng sâu
Sai khiêng bỏ xuống vực sâu làm mồi
Tha hồ béo bở đàn dơi
Đêm đêm mở hội, sáng chui động nằm
Cà kê chén chú chén tôi
Say sưa thù tạc đất trời ngả nghiêng
Có con dê béo tham tiền
Vào rừng kéo cựa bò điên húc đầu
Voi ngà chúa tể rừng sâu
Sai khiêng bỏ xuống vực sâu làm mồi
Tha hồ béo bở đàn dơi
Đêm đêm mở hội, sáng chui động nằm
Bất bình con cú trầm ngâm
Của không ăn hết còn nằm ngủ trưa
Cò con dầm dãi nắng mưa
Nỉ non tiếng khóc thảm thưa về trời
Cánh diều nghe thấy rụng rơi
Trên không bổ xuống tiêu đời nhà ma
Con rận bằng con ba ba
Muỗi chích cột nhà cả mái đều rung
Sáng ra bị nhốt trong mùng
Vỗ tay đập chết xác tung ra nhà
Con rệp sợ quá bò ra
Đàn kiến dưới nhà vội vã vào xem
"Cái cò mày đi ăn đêm
Đậu phải cành mềm lộn cổ xuống ao"*
Có ai quá phố chợ Đào
Mua tôi thước lụa bỏ vào áo quan
Mẹ gà nuôi hộ đàn ngan
Mong cho nó lớn lại mang ra đồng
Sáng ngày tục tác rỉa lông
Mua tôi thước lụa bỏ vào áo quan
Mẹ gà nuôi hộ đàn ngan
Mong cho nó lớn lại mang ra đồng
Sáng ngày tục tác rỉa lông
Mai kia nó lớn nó trông ao bèo
Để còn nuôi lấy đàn heo
Nước cạn ao bèo, lấy cám đâu ăn
Dẫu rằng vất vả khó khăn
Ngược xuôi tất tả nhưng quanh một nhà
Cháu con gà vịt gần xa
Tắm mát ao nhà lại được thong dong
Dẫu cho bão tố mịt mùng
Thì con đò nhỏ cũng không bỏ bờ
Những là con cá con rô
Nghêu sò ốc hến nằm bờ bên kia
Cua đồng, cáy ở dưới khe
Ao tù nước đọng chẳng hề quản công
Nắng mưa ở với ruộng đồng
Dẫu cho cò mổ quạ công chẳng màng
Nồi đồng nấu với bếp gang
Cũng không quản ngại xác tan thịt nhừ
Chó nghe cũng phải gầm gừ
Củ giềng lọ mẻ lù lù trước sân
Cũng là số phận chung thân
Tính ra hơn thiệt nợ nần ấy thôi
Ta may tin ở số trời
Chủ nhà tốt bụng, ta thời no nê
Ta vui một góc vỉa hè
Gặm xương, nhá thịt vỗ về quanh năm
Cốt sao yên một chỗ nằm!
Xuân Mai
* Ca dao Viet Nam
